زمانی برای مرگ رسانه های مکتوب!

با توجه به حضور شبکه های اجتماعی در همه عرصه های زندگی و تاثیر آن بر زندگی ما و حتی بر شرایط دنیا، می توان آنها را رسانه غالب حال و آینده دانست. در انگلیس نیمی از مردم عضو فیسبوک هستند و 13 درصد از کل بازدید از اینترنت را شبکه های اجتماعی تشکیل می دهند. همانگونه که شاهد هستیم شبکه های اجتماعی مردم را قادر می سازد که انتقادات و اعتراضات خود را مطرح سازند و رژیم های فاسد را به چالش بکشند.

اگر چه اشتراک گذاری اطلاعات و اخبار در شبکه های اجتماعی به امری معمول بدل شده، با این حال هنوز هم رسانه های بزرگ (رسانه های مکتوب، رادیو و تلویزیون ها و تارنماهای بزرگ) بر تولید اخبار حکمرانی می کنند. تحقیقات دانشگاهی اخیر نشان داده که اخبار تولید شده توسط رسانه های سنتی بیش از هر مطلب دیگری شانس به اشتراک گذاشته شدن توسط کاربران را دارند. بدین صورت روزنامه ها و مجلات تاثیرشان حتی از روزهای پیش از پدید آمدن رسانه های اجتماعی نیز بیشتر شده است.
اما در حالی که رسانه های مکتوب هنوز اصلی ترین منبع تعیین کننده سرخط خبرها هستند، رسانه های اجتماعی به منبع و محل انتشار مهمی برای اخبار مبدل می شوند و گاهی حتی خودشان به سوژه ی اصلی داستان مبدل می شوند. یک تحقیق در این زمینه مشخص کرده که بیش از یک سوم از میان 4000 رسانه مکتوب انگلیسی که به رایگان بر روی اینترنت قابل دسترسی بوده اند، کلمات فیسبوک و توئیتر را در مطالب ماه ژانویه خود به کار برده اند. تارنمای پیکانیوز (pickanews.com) ما را قادر می سازد که بررسی کنیم که این ذکر نام ها در کدام مطالب منتشر شده و موضوع بحث آن چه بوده.
با ترکیب نمودارهای تارنمای پیکانیوز (pickanews.com) و متخصصان تحلیل محتوای موجود در این تارنما، می توانیم محتوای مطالبی که کلمات «فیسبوک» و «توئیتر» در آن قید شده را تحلیل و بررسی کنیم. روزنامه های محلی و کشوری بیشترین تعداد ذکر نامها را داشته اند و گستره ی مطالب مرتبط با آن از هر چیزی شامل انقلاب در مصر تا بدمستی شهروندان محلی و یا نگرانی های فرهنگی از قبیل جرائم رایانه ای را شامل می شوند و گاهی نیز خبر مربوط به خود این تارنماهاست، مثل آخرین سرمایه گذاری ها در فیسبوک و ... .
تارنمای پیکانیوز (pickanews.com) گزارشات جالبی در خصوص نحوه استفاده ی مجلات مختلف از شبکه های اجتماعی به دست می دهد. فیسبوک در اخبار تجاری و صاحبان صنایع پوشش کمتری دارد تا در اخبار مربوط به مشتریان و مصرف کنندگان. این موضوع شامل مطالب مربوط به تشویق خوانندگان به دنبال کردن خط خبری این مجلات در فیسبوک و تبلیغ نشان تجاری آنها در این شبکه نیز می شود. در توئیتر شرایط بر عکس است و رسانه های تجاری خوانندگان شان را به ارائه آپدیت های کوتاه در این تارنمای میکروبلاگینگ تشویق می کنند.
پوشش مطالب در مورد شبکه اجتماعی شغلی لینکدین (LinkedIn) بسیار متفاوت است و ذکر نام آن در رسانه های مکتوب (که بسیار هم کمتر از رقبایش است) به دلیل اهداف شغلی و حرفه ای این تارنما بیشتر بر روی مسائل تجاری و حرفه ای متمرکز است. با توجه به اینکه لینکدین (LinkedIn) قابلیت های کمتری برای هدایت خوانندگان به سوی آن دارد، ذکر نام آن بیشتر در رسانه های ملی است و موضوع بیشتر آنها هم اخبار خود این تارنماست از قبیل: برنامه های آن برای جذب مخاطبان بیشتر.
از آنجا که تارنمای پیکانیوز (pickanews.com) ابزار رایگان پایش رسانه ها در اسپانیا، فرانسه، ایتالیا و انگلیس را فراهم می سازد، کاربران می توانند پوشش خبری رسانه های مکتوب را در این چهار کشور بررسی کنند. میزان پوشش خبری درباره لینکدین (LinkedIn) در انگلستان نسبت به جنوب اروپا بیشتر است و این مربوط به تمایلات رسانه های محلی این کشور است. همچنین ذکر نام توئیتر بیانگر نفوذ این سرویس در هر کدام از کشورهای مذکور است (به علاوه می تواند بیانگر سطح استفاده مردم از تلفن های هوشمند نیز باشد).
طبیعی است که تارنمای ویادئو (Viadeo) که رقیب لینکدین (LinkedIn) محسوب می شود در فرانسه بیشترین پوشش را دارد. به خاطر به میزان محبوبیت گسترده ی فیسبوک، عجیب نیست که این تارنما در میان شبکه های اجتماعی بیشترین پوشش خبری را دارد و تقریباً سطح پوشش آن در میان هر چهار کشور بسیار نزدیک به هم است.
درباره این موضوع که شبکه های اجتماعی در نحوه اشتراک گذاری اخبار بین مردم انقلابی ایجاد کرده اند تردیدی نمی توان داشت، اما باید به خاطر داشته باشیم که در آینده نزدیک رسانه های سنتی مثل روزنامه ها و نسخه های آنلاین آنها همچنان بر عرصه اخبار و اطلاعات سلطه خواهند داشت. در هر حال برای ارائه ی تصویری روشن از اینکه چه مباحثی بیشتر در میان مردم به صورت آنلاین مطرح است باید به منبع این مکالمات مراجعه کنیم که بیشتر اوقات این منبع، رسانه های مکتوب نیست.
منبع